Genitalne ulceracije su plitke ranice koje nastaju na sluzokoži genitalnog predela kod muškaraca i žena.
Najčešće se uzročnici genitalnih ranica prenose polnim putem a to su: genitalni herpes, sifilis ili sankroid.
Genitalne ranice mogu biti izazvane i drugim oboljenjima koje ne spadaju u polno prenosive: kandidijaza, skabijes, bakterijske infekcije, genitalne traume ili Behcetova bolest.
Genitalni herpes
Genitalne ulceracije su najvećim delom, u 70% slučajeva izazvane Herpes simplex virusom tip 1 ili tip 2. Herpesne ranice se mogu javiti prvi put, kao primarna infekcija na genitalijama u vidu crvenila, grupisanih mehurića, malih ranica. Ranice prolaze za 5 do 14 dana, a mogu biti prisutni bol, svrab i otok limfnih žlezda.
Rekurentni genitalni herpes predstavlja ponovnu pojavu genitalnih ranica, koje nastaju aktivacijom virusa koji doživotno zaostaje u sakralnim ganglionima. Pojavljuje se crvenilo, grupisani mehurići i bolne ranice.
Lečenje genitalnog herpesa sprovodi se uzimanjem antivirusnog leka – aciklovira.
Genitalni herpes se može dokazati otkrivanjam antitela na herpes virus tip 1 i tip 2.
Sifilis
Početna promena kod sifilisa jeste ulceracija – ranica na genitalijama, koja nastaje na mestu prodora bakterije Treponeme palidum.
Ulceracija kod sifilisa čini oko 10 do 20% svih genitalnih ulceracija. Ona nastaje prosečno oko 21. dana nakon infekcije. Tvrdi sankr ili ulceracija kod sifilisa je okrugla, oštrih ivica i čvrstog dna. Okolina nije crvene boje i bezbolna je.
Zajedno sa ulceracijom nastaje i otok regionalnih limfnih čvorova koje su tvrde, odvojene i elastične.
Dijagnostika se sprovodi otkrivanjem postojanja antitreponemskih i antikardiolipinskih antitela, koja se javljaju 3 nedelje nakon pojave ulceracije.
Lečenje se sprovodi antibiotskom terapijom.
Sankroid
Sankroid izaziva bacil Hemofilus ducray, kada se u genitalnoj regiji pojavljuju brojne ranice, 3 do 7 dana nakon infekcije.
Ove ranice imaju dno pokriveno gnojnim sadržajem, nazubljenih ivica i lako krvare. Okolna koža je upaljena, crvena, a gnojnom upalom zahvaćeni su limfni čvorovi koji omekšavaju, zahvataju kožu i izlivaju sadržaj na površinu.
Dijagnoza se postavlja izolacijom bacila, a leči se antibioticima.
Genitalna kandidijaza
Genitalna kandidijaza može biti uzročnik pojave zapaljenja sa sitnim mehurićima, koji pucaju i ostavljaju ranice u genitalnoj regiji. Ranice su veoma plitke, erodovane površine koje vlaže, a okolna koža je jarko crvene boje. Postoji intenzivan osećaj svraba. Dijagnoza se može potvrditi izolacijom Candide albikans, a leči se lokalno antibioticima.
Bakterijske ulceracije
Bakterije kao sto su Stafilococus aureus, Streptococus piogenes i drugi gram negativni mikrorganizmi mogu biti uzročnici genitalnih infekcija i ulceracija. Prisutno je crvenilo, sekrecija i plitke ulceracije.
Dijagnozu postavljamo izolacijom bakterija, sprovodi se antibiotska terapija.
Behcetova bolest
Behcetova bolest je sistemsko oboljenje koje se karakteriše pojavom genitalnih ulceracija, veoma bolnih sa nekrotičnim dnom. Oboljenje ima i ostale sistemske manifestacije, a ranice se leče lokalno kortikosteroidima.
Ostala dermatološka oboljenja takođe mogu biti uzročnici genitalnih ulceracija: Lichen sclerosus et atrophicus, genitalna psorijaza, jer osnovno oboljenje dovodi do istanjenja sluznice koja zatim stvara ulceracije.