Ekcem šaka i stopala može biti posebna vrsta ekcema sa tom lokalizacijom koji se još naziva i dishidrotični ekcem ili pompholyx i u vidu kontaktnog ekcema.
Koji su najčešći uzroci oboljenja?
Uzroci i način nastanka dishidrotičnog oboljenja nisu u potpunosti poznati. Oni mogu biti endogeni, odnosno unutrašnji gde je osnovna alergijska konstitucija i egzogeni, odnosno faktori iz spoljašnje sredine, kao što su hemijski i mikrobni agensi (bakterije i gljivice), koji mogu biti i iz udaljenih delova tela.
Takođe, na pojavu oboljenja mogu uticati i ostali faktori, kao što su emocionalni stres, znojenje, povećana temperatura, a primećeno je i sezonsko pojavljivanje, odnosno češće se pojavljuje u proleće i jesen.
Najčešće više faktora deluje udruženo, a postoje i takozvani idiopatski oblici kada nije moguće pronaći uzrok.
Kontaktni ekcem je alergijska reakcija ili iritacija na različite supstance, koje se mogu naći u proizvodima sa kojima šake ili ređe stopala, dolaze u kontakt. Često se javljaju kod određenih profesija (frizeri, manikiri, građevinari, cvećari…), mada se javljaju i u kontaktu sa supstancama van posla (alkohol, metalni novac, sapuni…).
Uzroci se mogu ispitati epikutanim testiranjem o kome više možete pročitati ovde.
Kako se manifestuju ekcemi šaka i stopala?
Dishidrotični ekcem se javlja u vidu malih čvrstih mehurića duboko smeštenih u koži šaka ili stopala. Počinju na neupaljenoj koži, obično na bočnim stranama prstiju ili na dlanu, mogu se dodatno inficirati. U hroničnim oblicima koža je zadebljana sa pukotinama.
Kod kontaktnog ekcema, ispoljavaju se u vidu crvenila, otoka, pojave mehurića i ljuspanja kože koji su praćeni svrabom. Ako se nastavi izlaganje provocirajućim supstancama, ekcem prelazi u hronični oblik, kod koga se javlja i zadebljanje kože, suvoća i bolno pucanje kože.
Lečenje ekcema šaka i stopala
U lečenju se najčešće koriste lokalni kortikosteroidni preparati i imunomodulatori, a neophodni su i emolijentni kremovi. Ukoliko je moguće, potrebno je eliminisati uzrok. Kod prisustva gljivične infekcije stopala, njenim izlečenjem dolazi do povlačenja i ekcema. Takođe se daju antibiotske masti ukoliko je prisutna sekundarna infekcija. Kod ekcema kontaktne prirode potrebno je izbegavati dalje izlaganje štetnim materijama, iritansima koji ga izazivaju. Retko, kod najtežih oblika može biti potrebna i sistemska terapija.
U prevenciji ponovnog pojavljivanja može pomoći korišćenje blagih sapuna i deterdženata, kao i redovna upotreba emolijentnih krema koji obnavljaju barijerni lipidni sloj kože na šakama i stopalima.
Takođe, kod kontaktnog ekcema važno je korišćenje zaštitnih rukavica prilikom kontakta sa alergenima i iritansima –
alkohol, sapuni, rastvarači ili novac. Uzroci alergijskog kontaktnog ekcema mogu se otkriti testovima za epikutano testiranje, koji se obavljaju kod nas u ordinaciji.