Kod novorođenčadi i male dece koja nose pelene osip je česta pojava usled konstantne okluzije, izloženosti kože iritansima, kao što su urin, stolica, potparivanje kože, pa i upotreba vlažnih maramica.
Usled toga, koža ove regije lako uđe u zapaljenski proces koji se manifestuje crvenilom, svrabom ili pečenjem, pojavom pukotina ili oguljotina. Na tako oštećenoj koži lako se razvije i bakterijska ili gljivična infekcija (Candida albicans) što doprinosi pogoršanju kliničke slike.

Ukoliko dete ima crvenilo i osip u predelu nošenja pelena trebalo bi razmišljati o sledećim oboljenjima:
* Kandijaza
* Iritantni ili kontaktni dermatitis
* Seboroični dermatitis

Kandidijaza

U predelu genitalija i na pregibima vidi se crvenilo, sa/bez erozija, sitnim ljuspama na periferiji, kao i satelitskim gnojanicama. Dijagnoza se postavlja na osnovu mikološkog pregleda. Često je pojava oboljenja udružena sa predhodnom upotrebom antibiotika. U terapiji se koriste lokalani antimikotici uz čestu promenu pelena, odmah nakon uriniranja ili defekacije.
Takođe se preporučuje povremeno skidanje pelena da bi se koža sušila.

Iritantni ili kontaktni dermatitis

Iritantni/kontaktni dermatitis nastaje usled dugotrajnog kontakta kože sa urinom ili fecesom ili usled česte upotrebe vlažnih maramica. Manifestuje se pojavom crvenila sa ili bez ljuspi i sitnih erozija. Povremeno se vide verukozne papule. Promene se javljaju na konveksnim površinama bez zahvatanja prevoja.
U terapiji se koriste kortikosteroidne kreme, emolijensi, uz izbegavanje upotrebe vlažnih maramica i adekvatno održavanje higijene.

Seboroični dermatitis

Na seboroični dermatitis bi trebalo pomisliti ukoliko dete ima vlažne, svetlo crvenkaste plaže (boje lososa) sa ili bez ljuspi masnog izgleda. Promene su obično prisutne na preponama, a mogu se videti i na poglavini, licu i drugim pregibnim regijama.
Terapija se sprovodi upotrebom blagih kortikosteroidnih i imidazolskih krema, uz čestu promenu pelena, upotrebu emolijensa i čišćenje kože mlakom vodom.

Bakterijske infekcije

Bulozni impetigo je površinska infekcija kože koju izaziva bakterija Staphylococcus aureus. U početku su na koži prisutni mehurići ispunjeni bistrom tečnošću koja tokom vremena postaje zamućena. Nakon pucanja mehurića zaostaju svetle erozije prekrivene žućkastim krustama. Izvor infekcije je obično prisustvo bakterije u nosu ili kod drugih osoba koje su u kontaktu sa detetom. Infekcija se brzo širi i zato je neophodno adekvatno lečenje lokalnim ili sistemskim antibioticima.

Streptokokni perianalni dermatitis je često oboljenje kože perianalne regije kod dece. Infekciju izaziva bakterija Streptococcus pyogenes, koja dovodi do površinske upale kože u vidu jasno ograničenog crvenila oko anusa. Ukoliko je upala prisutna tokom dužeg perioda, mogu se javiti bolne pukotine kože i kraste. Promene su praćene osećajem svraba, bola ili pečenja, što može dovesti do tegoba sa defekacijom. Kod ove dece je u oko 50% slučajeva prisutna streptokokna infekcijom ždrela. Dijagnoza se postavlja na osnovu mikrobiološkog pregleda brisa perianalne regije.
U terapiji se daju lokalni i sistemski antibiotici prema antibiogramu.

Psorijaza

Psorijaza se ređe viđa kao uzrok pelenskog osipa. Karakteriše se pojavom ograničenih crvenih plakova, sa blago izraženom skvamom, koji mogu biti prisutni na pregibima i ostalom delu pelenske regije. Na dijagnozu psorijaze upućuje prisustvo psorijazifromnih promene na drugim delovima tela, poput poglavine, lica, dlanova i tabana ili postoji pozitivna porodična istorija.
Terapija se primenjuje u skladu sa preporukama dermatologa. Najčešće se upotrebljavaju kortikosteroidne kreme, emolijensi, kalcipotriol, topikalni retionoidi ili imunomodulatori: pimekrolimus ili takrolimus.

Atopijski dermatitis

Kod atopijskog dermatitisa crvenilo, tragovi češanja i/ili zadebljanje kože obično se viđaju na delovima kože koji su u kontaktu sa ivicama pelena. Samo područje oko genitalija i pregibi su obično pošteđeni. Promene su udružene sa intenzivnim svrabom, suvoćom kože, kao i ekcematoznim promenama po drugim delovima tela shodno uzrastu deteta.
U terapiji se koriste emolijensi, uljne kupke, blagi kortikosteroidni preparati ili kalcineurinski inhibitori. U slučaju jače izraženog svraba trebalo bi se koristiti sedativni antihistaminici.

Alergijski kontaktni dermatitis

Alergijski kontaktni dermatitis – može biti uzrok crvenila u pelenskoj regiji. Najčešći alergeni su supstance u pelenama (poput sorbitan sesquioleata), mirisi, boje, aditivi i konzervansi u vlažnim maramicama.
Osnov lečenja je otkriti i ukloniti uzrok alergijske reakcije. Pored blagih kortikosteroidnih krema, preporuka je da se koriste emolijensi i redovno menjanje pelena. Pored toga, trebalo bi se izbegavati upotreba vlažnih maramica, uz pranje kože mlakom vodom ili hipoalergijskim sredstvima poput sindeta.

Acrodermatitis enteropathica

Acrodermatitis enteropathica je oboljenje koje nastaje usled nedovoljne količine cinka u organizmu.
Na koži oko usta, očiju, anusa i na genitalijama vide se crvena žarišta sa mehurićima, vlaženjem, erozijama i krustama. Kod ove dece su prisutne i druge tegobe poput dijareje, opadanja kose, jake iritabilnost i usporenog razvoja.
Dijagnoza se postavlja određivanjem nivoa cinka u krvi.
Terapija se sprovodi po preporuci dermatologa.

Histiocitoza Langerhansovih ćelija

Histiocitoza Langerhansovih ćelija – je retko sistemsko oboljenje. U pelenskoj regiji, iza ušiju i na poglavini mogu se videti žućkasto braonkaste papule koje se spajaju u veće površine. Ovo oboljenje zahteva detaljno ispitivanje i bolničko lečenje.

Lečenje pelenskog osipa

Neophodna je pravilna dijagnoza od strane dermatologa, uz obavezno uzimanje bakteriološkog brisa. Čak i ako bakterija nije uzročnik pelenskog osipa, zbog iritacije kože vrlo se lako može naći na toj regiji i ometati lečenje.
U lečenju se koriste antibakterijski lekovi, lekovi protiv gljivica, kortikosteroidi, imunomodulatori, a ispred svega toga je pravilna higijena.